آمارهای رسمی از نابرابری در دسترسی به خدمات سلامت در مناطق محروم حکایت دارد اما بسیج جامعه پزشکی استان قم با ۲۶ تیم جهادی خود، می‌کوشد تا بار اصلی خدمت‌رسانی بهداشتی و درمانی را بر دوش کشد؛ از نجات ۵۵ نوزاد از سقط تا برگزاری اردوهای ماهیانه در محروم‌ترین روستاها؛ این گزارش مروری است بر دستاوردها و چالش‌های مجموعه‌ای که عدالت در سلامت را نه یک شعار بلکه یک میدان عمل می‌داند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی روایت جهاد، بسیج جامعه پزشکی، به‌عنوان بازوی توانمند و مردمی نظام سلامت کشور، همواره باتکیه‌بر روحیه جهادی و ایثارگرانه نیروهای داوطلب خود، در مناطق محروم و بحرانی حاضر شده تا چتر حمایتی خود را بر سر نیازمندان بهداشت و درمان بگستراند، این سازمان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های تخصصی و عمومی جامعه پزشکی، می‌کوشد تا عدالت در سلامت را نه به‌عنوان یک شعار، که به‌عنوان یک دغدغه عملیاتی پیگیری کند.
در این مصاحبه، میزبان آقای رضایی مسئول بسیج جامعه پزشکی استان قم بودیم تا از جزئیات، مأموریت‌ها، دستاوردها و چالش‌های این مجموعه بیشتر بدانیم.
شناسایی مناطق محروم و سازماندهی تیم‌های جهادی
۱) به‌عنوان مسئول بسیج جامعه پزشکی، اولویت اصلی و مأموریت هسته‌ای شما در یک سال گذشته چه بوده است؟
اولویت اصلی ما خدمت‌رسانی به مردم در مناطقی است که از خدمات سلامت محروم یا کم‌بهره هستند. تمرکز ما بر پیشگیری و آموزش بهداشت است تا مردم کمتر بیمار شوند، اما در کنار آن، خدمات درمانی گسترده‌ای نیز ارائه می‌دهیم. طرح “شهید دکتر رهنمون”به‌عنوان راهبرد اصلی، فعالیت‌های ما را در چهار حوزه آموزش بهداشت، پیشگیری، مشاوره و درمان هدایت می‌کند.
۲) راهبُرد بسیج جامعه پزشکی برای ارائه خدمات به محروم‌ترین نقاط کشور چیست؟
هر استان، سازمان بسیج پزشکی مستقل دارد که مناطق محروم خود را شناسایی و خدمات‌رسانی می‌کند، در استان قم، به دلیل تمرکز جمعیت و دسترسی نسبتاً آسان به مناطق کم‌برخوردار، این امر با هماهنگی پایگاه‌های بسیج محلی انجام می‌شود. اگر نیاز به اعزام به سایر استان‌ها باشد، با هماهنگی بسیج پزشکی آن استان، از موازی‌کاری جلوگیری و هم‌افزایی ایجاد می‌شود.
۳) مکانیزم هماهنگی و سازماندهی نیروهای داوطلب چگونه است؟
پزشکان و کادر درمان داوطلب، در قالب «تیم‌های جهادی» سازماندهی می‌شوند، هر تیم دارای یک مسئول است و پس از ثبت در سامانه اطلس بسیج سازندگی، به مناطق هدف اعزام می‌شود. پشتیبانی تجهیزات و ادامه درمان بیماران نیازمند، از طریق هماهنگی با مراکز درمانی و استفاده از ظرفیت خیرین انجام می‌شود.
خدمات تخصصی، گامی به سوی عدالت سلامت
۴) مهم‌ترین دستاوردهای آماری بسیج جامعه پزشکی در یک سال گذشته چیست؟
ما ۲۶ تیم جهادی فعال داریم که به طور متوسط ماهی یک‌بار به مناطق محروم اعزام می‌شوند. آمار دقیق ویزیت‌ها و خدمات ارائه‌شده در سامانه ثبت می‌شود، اما حجم خدمات قابل‌توجه است و روبه‌رشد است. به دلیل دسترسی‌نداشتن به آمار دقیق در لحظه، امکان ارائه عدد دقیق میسر نیست.
۵) در حوزه آموزش و پیشگیری چه برنامه‌هایی داشتید؟
هر تیم جهادی موظف است یک “پیوست آموزشی” داشته باشد. این آموزش‌ها شامل مباحثی مانند تغذیه، بهداشت دهان و دندان، سلامت مادر و کودک، و جوانی جمعیت است. همچنین، دوره‌های بازآموزی امتیاز دار برای کادر درمان استان با همکاری دانشگاه علوم پزشکی برگزار شده است.
زیرساخت‌های و تجهیرات
۶) نقش کارگروه‌های تخصصی (چشم، قلب، دندانپزشکی) در خدمات شما چیست؟
ما “شورای اندیشه‌ورز بسیج جامعه پزشکی”متشکل از نخبگان سلامت داریم که جهت‌گیری فعالیت‌ها را تعیین می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، در حوزه دندانپزشکی، با انعقاد تفاهم‌نامه با دانشکده دندانپزشکی و خیرین، خدمات کم‌هزینه یا رایگان به نیازمندان ارائه شده است.
۷. در زمینه تجهیزات و زیرساخت چه اقداماتی انجام شده است؟
متولی اصلی زیرساخت‌های سلامت، وزارت بهداشت است. اما بسیج پزشکی از ظرفیت‌های مردمی و خیرین برای تجهیز موقت پایگاه‌های بهداشتی در مناطق محروم استفاده می‌کند. به‌عنوان‌مثال، در اردوهای جهادی از امکانات موجود در خانه‌های سلامت بهره‌گیری می‌شود.
امیدآفرینی در سایه چالش‌های فرهنگی و مالی
۸) پایدارترین تأثیر فعالیت‌های شما بر جامعه هدف چه بوده است؟
مهم‌ترین دستاورد، “امیدآفرینی” و ایجاد حس توجه به مردم است وقتی نیروهای داوطلب بدون چشمداشت مالی به مناطق محروم می‌روند، این پیام را منتقل می‌کنند که کسانی هستند که برای سلامت مردم دغدغه دارند.
۹. بزرگ‌ترین چالش پیش‌روی شما چه بوده است؟
مهم‌ترین چالش، “تغییر نگرش مردم” به مقوله پیشگیری است بسیاری از مردم از مضرات سیگار یا اهمیت بهداشت آگاه‌اند، اما نگرش آنان تغییر نکرده است، همچنین، مشکلات مالی و اداری وجود دارد، اما با هماهنگی‌های انجام‌شده، این موارد تا حد زیادی حل شده‌اند.
۱۰) همکاری با نهادهای دیگر (وزارت بهداشت، دانشگاه‌های علوم پزشکی) چگونه بوده است؟
این همکاری‌ها بسیار مثبت و مکمل بوده است. دانشگاه علوم پزشکی، اداره اوقاف، بنیاد برکت و دیگر نهادها در زمینه ارائه خدمات و پشتیبانی مالی همکاری می‌کنند.
۱۱) تأثیرگذارترین خاطره شما در یک سال گذشته چیست؟
برگزاری “جشن تولد” برای ۵۵ نوزادی که به همت “مرکز نفس” از سقط نجات‌یافته بودند، بسیار تأثیرگذار بود. این مرکز با مشاوره و حمایت از مادران باردار، مانع سقط‌جنین می‌شود و این نوزادان نماد امید و زندگی هستند.
۱۲) برنامه‌ها و چشم‌انداز بسیج جامعه پزشکی برای سال آینده چیست؟
هدف ما راه‌اندازی یک “درمانگاه شبانه‌روزی بسیج” است تا نیازمندان در هر ساعت از شبانه‌روز بتوانند با حفظ کرامت، خدمات درمانی دریافت کنند. همچنین، ادامه خدمات در قالب تیم‌های جهادی و واکنش سریع در بحران‌ها را دنبال خواهیم کرد.
۱۳) چگونه می‌توان مردم و خیرین را بیشتر در این کار مشارکت داد؟
با اطلاع‌رسانی گسترده و نشان‌دادن کارها وقتی مردم ببینند کمک‌های آنان به نیازمندان می‌رسد، استقبال می‌کنند. همچنین، استفاده از ظرفیت رسانه‌ها و فضای مجازی برای معرفی فعالیت‌ها ضروری است.
پزشک بسیجی سرباز گمنام سلامت در خط مقدم خدمت
۱۴) سخن پایانی شما برای همکاران پزشک، داوطلبان و مردم چیست؟
روز پزشک را به همه همکارانم تبریک می‌گویم. امیدوارم همیشه سلامت باشند تا بتوانند به مردم خدمت کنند. به یاد داشته باشیم که خدمت به مردم، بهترین راه مبارزه با استکبار و زمینه‌ساز ظهور است. از مردم عزیز هم می‌خواهیم که با تغییر نگرش خود به‌سلامت، از بیماری‌ها پیشگیری کنند.
در پایان ازآنجاکه بسیج جامعه پزشکی بزرگ‌ترین نهاد داوطلبانه و تخصصی در نظام سلامت است، لازم است دولت با تدوین بسته‌های تشویقی (مانند معافیت‌های مالیاتی، حمایت‌های بیمه‌ای، و اعطای امتیازات حرفه‌ای) و ارائه آموزش‌های تخصصی مستمر، از این نیروهای متعهد حمایت کند تا باانگیزه و امنیت شغلی بیشتر به خدمات خود ادامه دهند.
تحقق این درخواست‌ها نه‌تنها بهبود شاخص‌های سلامت در مناطق محروم را در پی خواهد داشت، بلکه الگویی موفق از مشارکت مردمی و حکمرانی اثربخش در نظام سلامت کشورمان ترسیم خواهد کرد. به یاری خداوند و با عزم جدی دولت، خدمات بسیجیان جامعه پزشکی در قالب سیاست‌های کلان سلامت نهادینه خواهد شد و همان گونه که مقام معظم رهبری تأکید فرمودند: “بیمار جز رنج بیماری، دغدغه و رنج دیگری نخواهد داشت”.
https://eitaa.com/revayatejahadi
